Por donde una vez caminamos es una novela ambiciosa, rica, polifacética, llena de vida. Es un gran relato que tiene como escenario a Helsinki en el periodo de entreguerras, una ciudad con un pie en la Europa occidental y otro en la Europa del Este. Un lugar que se descubre a través de las vivencias de una serie de personajes de distinta condición y estrato social que tratan de encontrar su lugar en el mundo. Una obra que aborda con gran verismo una época llena de contrastes en las que el glamour y la vida despreocupada conviven con las tensiones sociales; en la que la pasión de los primeros años del jazz y la fotografía queda ensombrecida por un fascismo naciente.La novela de Westö es una novela coralen el mejor sentido de la palabra, una obra escrita con pasión y verismo acerca de las luchas y sueños de una generación que vive una época clave en la historia europea.La maestría de Westö, como la de todo gran escritor, es que revela la universalidad de los actos más particulares, de los hechos más cotidianos, de lo sentimientos más íntimos. Transmite inquietudes, valores, emociones universales a partir de un rico abanico de historias locales y llega de manera individual al lector a partir de una pluralidad de voces narrativas. Lo bonito es que las historias de su Helsinki y de los personajes que pueblan su novela son interesantes y emocionantes en si, pero es que, además, sabe ir más allá y logra que el lector, al cerrar la novela, tenga la satisfactoria sensación de haber leído una gran novela europea.

Olipa hyvä kirja. Ehkä vähän paremmin vielä olisi voinut samaistua ihmisiin, mutta Lucie... Melkeen olisi pitänyt ruotsiksi lukea :) Joka tapauksessa loistava kirja! ( )

Den vinder, når man lærer persongalleriet at kende. Meget stærke passager. Sætter historien og nutiden i relief. Demokratiets og frihedens skrøbelighed. ( )

Loistava koukuttava kirja, ottaa nopeasti valtaansa. Kiehtovia ajanilmiöitä, huolellista kuvausta paikoista ja ihmisistä. Vapaussodan jälkeen homma menee tosin melko puuduttavaksi, ilo lukemisesta katoaa ja kirjan loppupuolella huomaan usein toivovani että loppuisipa tämä pian. ( )

Er figureren in deze roman een groot aantal karakters die allen gemeen hebben dat ze opgroeien in het Finland van begin vorige eeuw. Een periode waarin dit land zich voorzichtig losweekt van Rusland en vervolgens een land van politieke tegenstellingen wordt. ‘Roden’ en Witten” geraken met elkaar in een gewelddadige strijd die -evenals in de Spaanse burgeroorlog- uiteindelijk alleen maar verliezers zal hebben. Simultaan aan deze strijd wordt nog een ander gevecht geleverd en dat is ‘traditionele’ klassenstrijd tussen arm en rijk. Van alle partijen levert de schrijver vertegenwoordigers om die in zijn roman op te laten treden. Wat dan volgt is een boeiend verhaal over ongeveer vijftig jaar Finse geschiedenis onder een horizon van twee wereldoorlogen en de crisis van de jaren dertig. De schrijver laat deze horizon lichten en verbleken boven levens vol vriendschappen en liefdesgeschiedenissen.

Bijzonder knap is het dat de schrijver de geschiedenis van de hoofdpersonen plaatst in een wereld vol van maatschappelijke veranderingen en daarbij als een soort doorlopende lichtkrant het verhaal op sommige plaatsen ondertitelt met impressies rond de ontwikkeling van de fotografie en de introductie van de Amerikaanse jazzmuziek. Als bijna onopvallende onderbrekingen van de verhaallijn, worden nieuwe vormen in de fotografie en de nieuwe regels van muzikale articulatie vertaald in 'syncopen' die het verhaal niet zozeer gaan bepalen, maar wel de wijze van vertellen doet variëren.
Of het allemaal de bedoeling van de schrijver is geweest, weet ik niet; de uitwerking van deze effecten is in ieder geval opmerkelijk.

Het resultaat mag er zijn: een boeiend boek dat ook de ironie niet schuwt en dat bovenal een bijna tastbare impressie geeft van een bewogen periode.

Klasse ! ( )